ขอตอบคำถามคุณมะนาวโดยขออธิบายดังนี้ นะครับ

ก่อนอื่นของอธิบายว่าการผิดสัญญาหมั้น หมายถึง การที่คู่หมั้นฝ่ายหนึ่งปฏิเสธไม่ยอมทำการสมรสกับคู่หมั้นอีกฝ่ายหนึ่ง 

การสมรถตามกฎหมายของไทยนั้นมีได้เมื่อมีการจดทะเบียนสมรส  ดังนั้นในกรณีของคุณมะนาวเมื่อมีการจดทะเบียนสมรถกันแล้วแม่ว่าไม่มีการจัดงานแต่งงานก็ถือว่ามีการสมรสกันตามประมวลกฎหมายของไทยว่าด้วยเรื่องครอบครัวแล้วครับ

กรณีเรื่องที่คุณกังวลในเรื่องของหมั้น

จะขอคืนได้เมื่อมีการผิดสัญญาหมั้น  การผืดสัญญาหมั้นคือ ไม่มีการสมรส  หากฝ่ายชายผิดสัญญาหมั้น ฝ่ายหญิงก็ไม่ต้องคืนของหมั้น  แต่หากฝ่ายหญิงผิดสัญญาหมั้น  ฝ่ายหญิงต้องคืนของหมั้นแก่ฝ่ายชาย  กรณีมีกฎหมายบัญญัติไว้ในมาตรา 1439 ซึ่งบัญญัติว่า "เมื่อฝ่ายใดผิดสัญญาหมั้นอีกฝ่ายหนึ่งมีสิทธิเรียกให้รับผิดใช้ค่าทดแทน  ในกรณีที่ฝ่ายหญิงผิดสัญญาหมั้นให้คืนของหมั้นแก่ฝ่ายชายด้วย"

ดังนั้นกรณีของคุณมะนาว  เมื่อมีการสมรสแล้วก็ไม่ถือว่าเป็นการผิดสัญญาหมั้นครับไม่ต้องคืนของหมั้น

กรณีต่อมาเรื่องสินสอด

สิดสอด   เป็นทรัพย์สินที่ฝ่ายชายให้แก่บิดามารดา  ฝ่ายหญิงเป็นค่าตอบแทนที่ผู้ใหญ่ทางฝ่ายหญิงได้เลี้ยงดูหญิงมา  จนได้มีการสมรสกับฝ่ายชาย   

และการเรียกคืนสินสอด  ก็มีได้ในกรณีต่อไปนี้  ครับ

1. ถ้าไม่มีการสมรส  โดยมีเหตสำคัญอันเกิดแก่หญิงทำให้ฝ่ายชายไม่สมควรสมรสกับหญิงนั้น

2. ถ้าไม่มีการสมรสโดยพฤติการณืที่ฝ่ายหญิงต้องรับผิดชอบ  ทำให้ฝ่ายชายไม่สมควรสมรสหรือไม่อาจสมรสกับหญิงนั้น

ดังนั้นในกรณีการเรียกคืนสินสอดของคุณมะนาว  ในเมื่อมีการสมรสกันตามกฎหมายแล้ว  ก็ไม่อาจเรียกคืนได้ครับ

           ส่วนเรื่องของการเรียกค่าทดแทนเมื่อไม่มีการผิดสัญญาหมั้นก็ไม่อาจเรียกได้ครับ

            แต่เมื่อคุณสองคนได้มีการสมรสกันโดยการจดทะเบียนสมรสแล้ว

ในกรณีนี้ก็เกิดความสัมพันธืทางกฎหมายคือการเป็นสามีภรรยากันโดยชอบด้วยกฎหมาย  

           คือ 1.ต้องอยู่กินด้วยกันฉันท์สามีภริยาตรับ  

            2. ต้องดูแลช่วยเหลืออุปการะซึ่งกันและกัน 

            แต่ในกรณีของคุณมะนาว  ข้อเท็จจริงมิได้อยู่ด้วยกันมาเป็นเวลาถึงห้าปี   

โดยไม่ทราบว่าฝ่ายใดจงใจทิ่งร้างอีกฝ่ายหนึ่งไป   โดยมีบทบัญญัติของกฎหมายสันบสนุน ดังนี้ครับ

            มาตรา 1516 (4) สามีหรือภริยาจงใจทิ้งร้างอีกฝ่ายหนึ่งไปเกินหนึ่งปี  อีกฝ่ายหนึ่งนั้นฟ้องหย่าได้"

และท้ายสุดเมื่อมีการหย่ากันแล้ว  ก็ต้องมีการแบ่งทรัพย์สินระหว่างสามีภริยากันด้วยครับ