บุคคลผู้มีสิทธิได้ค่าอุปการะเลี้ยงดูและบุคคลผู้มีหน้าที่ต้องรับผิดชอบค่าอุปการะเลี้ยงดู ได้แก่

1.สามีภริยา

เมื่อชายหญิงทำการสมรสเป็นสามีภริยากันแล้ว    สามีภริยามีหน้าที่ที่จะต้องให้ความช่วยเหลืออุปการะเลี้ยงดูซึ่งกันและกันตามความสามารถและฐานะของตน  ( มาตรา 1461) หากอีกฝ่ายหนึ่งไม่ให้ความช่วยเหลืออุปการะเลี้ยงดูตามสมควร   อีกฝ่ายย่อมอ้างเป็นเหตุฟ้องหย่าได้  ตาม มาตรา 1516 (6)  ดังนั้น เราจึงต้องแยกพิจารณาถึงหน้าที่ในการอุปการะเลี้ยงดูระหว่างเป็นสามีภริยากัน

2.บิดามารดาและบุตร

  ในระหว่างบิดามารดาและบุตรนั้น บุตรจำต้องอุปการะเลี้ยงดูบิดามารดา และบิดามารดาจำต้องอุปการะเลี้ยงดูและให้การศึกษาตามสมควรแก่บุตรในระหว่างที่เป็นผู้เยาว์  หน้าที่ของบิดามารดาที่จะต้องอุปการะเลี้ยงดูบุตรซึ่งบรรลุนิติภาวะ ก็แต่เฉพาะบุตรที่เป็นผู้ทุพพลภาพและหาเลี้ยงตนเองไม่ได้

3.ผู้ปกครองกับผู้อยูในควงามปกครอง

4.ผู้รับบุตรบุญธรรมกับบุตรบุญธรรม

             - ในการเรียกร้องค่าอุปการะเลี้ยงดูนั้น  ย่อมเรียกได้เมื่อฝ่ายที่ควรได้รับอุปการะเลี้ยงดู ไม่ได้รับการอุปการะเลี้ยงดู หรือได้รับการอุปการะเลี้ยงดูแต่ไม่เพียงพอแก่อัตภาพ และในการกำหนดค่าอุปการะเลี้ยงดูนี้ ศาลอาจให้เพียงใดหรือไม่ให้ก็ได้ โดยคำนึงถึงความสามรถของผูให้และฐานะของผู้รับประกอบกัน

               - ในการเรียกให้จ่ายค่าอุปการะเลี้ยงดูนั้น บิดาหรือมารดาเรียกจากอีปฝ่ายหนึ่งให้จ่ายค่าอุปการะเลี้ยงดูของตนและบุตรได้ หากเป็นบิดาที่ไม่ชอบด้วยกฏหมายหรือไม่ได้จดทะเบียนสมรส  การที่จะฟ้องให้เขาจ่ายค่าอุปการะเลี้ยงดูนั้นก็สามารถฟ้องรวมเข้ามาในคดีเดียวกับของให้รับรองบุตรนั้นด้วยก็ได้

              - สามีไม่ยอมอยู่ร่วมกับภริยาและไม่อุปการะเลี้ยงดูภริยาตามอัตภาพ โดยที่สามีอยู่ในฐานะที่จะอุปการะเลี้ยงดูภริยาได้  ภริยาจึงมีอำนาจฟ้องเรียกค่าอุปการะเลี้ยงดูจากสามีได้โดยไม่ต้องฟ้องหย่าก็ได้ ( ฎีกา 2486/35)

               - ค่าอุปการะเลี้ยงดูในระหว่างที่สามีภริยาแยกกันอยู่นั้น  ฝ่ายที่มีความสามารถหรือฐานะน้อยกว่าและแยกไปอยู่ที่อื่นโดยสุจริต  ชอบที่จะได้รับการช่วยเหลืออุปการะเลี้ยงดูจากอีกฝ่ายหนึ่งได้  เมื่อได้เมื่อสามีและภริยาต่างสมัครใจแยกกันอยู่   โดยไม่ใช่ความผิดของภริยา   และภริยาก็ไม่มีอาชีพหรือรายได้เพียงพอ   สามีซึ่งเคยอุปการะเลี้ยงดูภริยามาโดยตลอดและอยู่ในฐานะที่สามารถจะจ่ายค่าอุปการะเลี้ยงดูได้    จึงต้องมีหน้าที่จ่ายค่าอุปการะเลี้ยงดูให้แก่ภริยา    ครับ  *********************